انواع ظروف برای استریل کردن تجهیزات پزشکی

فرایند استریل کردن تجهیزات پزشکی دارای روند پیچیده است. این کار به منظور کنترل عفونت و جلوگیری از انتشار آلودگی و بیماری از اهمیت فراوانی برخوردار است. به همین دلیل است که دستگاه ها و ابزار و ظروف مختلفی برای استریل کردن به وجود آمده است و انواع تست ها و اندیکاتور ها به منظور اطمینان از درست انجام گرفتن پروسه استریل نمودن، ساخته شده اند.

تقسیم بندی ابزار و وسایل برای استریل

جنس ابزار و تجهیزات پزشکی ارتباط مستقیمی با نحوه استریل نمودن آنها دارد. ابزار استیل و فلزی، شیشه ای، پلاستیکی و منسوجات از مهم ترین دسته بندی ها هستند و هر یک از روش های استریل نمودن مناسب دسته بندی خاصی از تجهیزات می باشد.

روش های استریل نمودن تجهیزات پزشکی

تجهیزات پزشکی با استفاده از یکی از روش های زیر استریل میگردند:

• غوطه وری در محلول
• با استفاده از اتوکلاو
• با استفاده از فور
• با استفاده از پلاسما
• با استفاده از بخار محلول یا قرص فرمالین

غوطه وری در محلول

برای غوطه ورسازی ابزار در محلول های مخصوص (high level) ابتدا مرحله گندزدایی صورت گرفته و سطح تجهیزات عاری از هرگونه آلودگی فیزیکی میگردد. سپس در ظروف مخصوص غوطه وری که دارای سبد است چیده می شوند و درون لگن حاوی محلول های لول قرار داده می شوند. بسته به جنس ابزار و تجهیزات، غلظت محلول و شرایط استریل سازی زمان مورد نیاز استریل شدن تجهیزات مشخص شده و پس از اتمام کار از ظرف خارج می شوند.

مکانیزم محلول های های لول بر پایه خورندگی می باشند و سطوح را به صورت لایه برداری پاکسازی میکند. بنابراین وسایل حساس به آب و حساس به خورندگی امکان استریل شدن با این روش را ندارند.

برای این روش ظروف مخصوص غوطه وری استفاده می شود که دکوباکس نام دارد. این ظروف آبکش دار مخصوص این روش بوده و خورده نمی شوند.

استریل کردن با دستگاه اتوکلاو

اتوکلاو دستگاهی است که با استفاده از بخار، فشار و دمای بالا، ابزار و تجهیزات را استریل می نماید. این روش نیز برای تجهیزاتی مناسب است که با بخار و شرایط دما و فشار اتوکلاو سازگار باشند. برای چیدن ابزار و تجهیزات درون دستگاه اتوکلاو از ظروفی به نام بیکس یا کانتینر های مخصوص استفاده می شود.

استریل کردن با دستگاه فور

فور نیز دستگاهی شبیه به اتوکلاو می باشد با این تفاوت که در مکانیزم عملکرد آن از دمای بالا استفاده می باشد. جهت گذاشتن تجهیزات درون فور میتوان از کاغذ کرافت، فویل آلومینیومی و کاعذ های بسته بندی مناسب در دمای بالا استفاده کرد.

استریل کردن با دستگاه پلاسما

پلاسما گاز یونیزه شدن فعال که ترکیبی از الکترون آزاد، یون، اتم برانگیخته شده، اتم آزاد، رادیکال های مولکولی و فوتون ها است. دستگاه پلاسما با فشار و دمای پایین می تواند ابزار و تجهیزات را استریل کرده و برای تجهیزات حساس بسیار مناسب است. ابزار و تجهیزات را درون رول ها و پک های پلاسما میگذارند و سپس درون دستگاه گذاشته می شوند.

استریل کردن با استفاده از قرص و یا محلول فرمالین

شاید در ابتدا فکر کنید که ابزار درون محلول فرمالین غوطه ور می گردند. اما تجهیزات و ابزار با بخار این قرص و یا محلول استریل میگردند. تجهیزاتی که به دما، بخار، محلول حساس هستند درون یک ظرف قرار گرفته و ظرف کوچکی حاوی قرص و یا محلول فرمالین نیز درون ظرف اصلی قرار داده می شود. پس از گذاشتن درب ظرف بخارات فرمالین موجب استریل نمودن تجهیزات میگردد. این ظروف به نام دیش پلکسی گلس شناخته می شوند.
ظرفیت دکوباکس ها و کاربرد هر یک

ظروف غوطه وری دکوباکس دارای ظرفیت های مختلفی هستند که به بررسی کاربرد هر یک میپردازیم:

دکوباکس نیم لیتری و یک لیتری: این ظرفیت ها کوچکترین ظرفیت های موجود هستند و سبد داخلی آنها نیز دارای سوراخ های کوجکی است. دکوباکس نیم لیتری و یک لیتری برای ابزار و تجهیزات کوچک دندانپزشکی مناسب می باشد.

دکوباکس سه لیتری: دکوباکس سه لیتری برای تیغه های لارنگوسکوپ مناسب است. همچنین برای ابزار کوچک در کلینیک ها نیز از این ظرفیت استفاده می شود.

دکوباکس پنج لیتری: ظرف غوطه وری پنج لیتری برای ست کامل لارنگوسکوپ و ابزار ست بخیه و پانسمان مناسب می باشد.

دکوباکس ده لیتری: ظرفیت ده لیتری دکوباکس برای استریل کردن یک عدد آمبوبگ و یا ابزار جراحی مناسب است. معمولا برای بخش های کوچک از این ظرفیت استفاده می شود.

دکوباکس بیست لیتری: دکوباکس بیست لیتری دارای طول بلند است. ابزاری که قابل انعطاف نیستند و طول بلندی دارند را می توان درون این ظرف غوطه ور نمود. ابزار و تجهیزات لاپاراسکوپی از جمله این تجهیزات هستند.

دکوباکس سی لیتری: درون ظرف غوطه وری سی لیتری ابزار آندوسکوپی و کولونوسکوپی به راحتی جای گرفته و غوطه ور می شوند. همچنین تجهیزات دیگر اتاق عمل نیز درون این ظرفیت قابل استریل کردن هستند.

ظرفیت و ابعاد دیش پلکسی گلاس و کاربرد های آن

همانطور که در بالا نیز اشاره کردیم از ظروف پلکسی گلس شفاف جهت نگهداری ست ها و یا استریل نمودن آنها استفاده می شود. استریل نمودن با قرص یا محلول فرمالین را درون این ظروف انجام داد، زیرا محلول و قرص با ظرف تماس مستقیم ندارند و درون ظرف قابل مشاهده است.

دیش های پلکسی گلاس در ابعاد مختلف و به صورت سفارشی ساخته می شود. بیشترین طول ممکن این ظروف یک متر است. هرچه این دیش های شفاف بزرگتر باشند، شکننده تر و ضعیف تر هستند. ویژگی محبوب این ظروف شفاف بودن و قابل سفارش بودن در ابعاد دلخواه می باشد.

تجهیزات پزشکی ایرانمهر تولید کننده انواع ظروف غوطه وری و دیش شفاف پلکسی گلس می باشد و با بهترین کیفیت و مناسب ترین قیمت به دست مراکز درمانی و بیمارستان ها می رساند.