انواع اسکوپی در مراکز درمانی

اسکوپی در واژه به معنای دیدن است. اما به طور کلی معاینه داخلی بدن از طریق حفره، اسکوپی نامیده می شود. دستگاه اسکوپی شامل یک دوربین کوچک، منبع نوری و محلی برای پنس های مختلف بیوپسی است که پزشک آن را درون بدن فرد هدایت میکند و تصاویر بر روی مانیتور پزشکی ثبت میگردد.

اسکوپی ها انواع مختلفی دارند و بسته به محل مورد معاینه و درمان نام آنها تغییر میکند. آندوسکوپی، کولونوسکوپی، سیستوسکوپی، هیستروسکوپی و ...

اسکوپی ها به دو صورت تشخیصی و درمانی انجام می شوند. گاهی پزشک برای بررسی و تصویر برداری از داخل بدن اسکوپی انجام میدهد و گاهی برای نمونه برداری و گاهی نیز برای برداشتن پلیپ های کوچک اسکوپی صورت میگیرد.

در این بخش به انواع اسکوپی ها می پردازیم:

آرتروسکوپی: برای معاینه مفاصل آرتروسکوپی انجام می شود که از طریق برش کوچکی نزدیک مفصل مورد معاینه لوله اسکوپی به داخل فرستاده می شود.

برونوسکوپی: برای معاینه ریه ها انجام می شود و از داخل بینی و یا دهان لوله اسکوپی وارد میگردد.

کولونوسکوپی: بررسی کولون ازین طریق انجام می شود و از مجرای مقعد برای معاینه استفاده می شود.

سیستوسکوپی: معاینه مثانه و مجاری ادراری با سیستوسکوپی امکان پذیر است.

هیستروسکوپی: برای معاینه رحم از این روش استفاده می شود و از طریق واژن لوله اسکوپی داخل بدن فرد میگردد.

لاپاراسکوپی: بررسی و درمان ناحیه شکمی و لگن از این طریق ممکن است و با برش های کوچکی در نزدیکی ناحیه امکان عمل لاپاراسکوپی فراهم میگردد.

توراکوسکوپی یا پلوروسکوپی: برای معاینه بین ریه ها و قفسه سینه از این روش استفاده می شود و با برش کوچک در قفسه سینه دستگاه به داخل بدن وارد می شود.

آندوسکوپی: برای مشاهده و درمان بخش های فوقانی گوارشی ، مری و روده از این روش استفاده می شود و از طریق دهان لوله آندوسکوپ به درون بدن فرستاده می شود.

بررسی دستگاه اسکوپ

دستگاه اسکوپی از یک سیستم کنترل گر که به لوله ای بلند اتصال دارد ساخته شده است. داخل لوله سیستم لنز و دوربین، سیستم نوری و همچنین فضایی برای قرارگیری فورسپس های مخصوص بیوپسی وجود دارد. پزشک به وسیله کنترلگر لوله را به درون بدون فرد هدایت میکند و سیستم دوربین اجزای داخلی بدن را نمایش میدهد. اگر نیاز به نمونه برداری و یا پلیپ برداری باشد، پزشک با استفاده از فورسپس مخصوص این کار را انجام میدهد. لوله دستگاه ارگونومیک ساخته شده متناسب با الگوی بدن انسان است. به همین دلیل در حین انجام عمل اسکوپی کمترین آسیب به بدن فرد وارد می شود.

پنس بیوپسی چیست؟

پنس یا فورسپس بیوپسی، همان پنس های پزشکی نمونه برداری هستند که انواع مختلفی دارند. این پنس ها میتوانند سخت و غیر قابل انعطاف باشند مانند پنس بیوپسی سرویکس و یا انعطاف پذیر باشند مانند پنس بیوپسی آندوسکوپی و کلونوسکوپی. از این پنس ها جهت نمونه برداری نقاط مختلف بدن استفاده می شود. سر پنس های بیوپسی دهانه دارند که این دهانه با استفاده از اهرم انتهای فورسپس باز و بسته می شود. پزشک در محل مناسب با استفاده از اهرم می تواند نمونه ی کوچکی از بافت سلولی را برداشته و از بدن خارج نماید.

پنس آندوسکوپی و کولونوسکوپی

پنس بیوپسی آندوسکوپی و کلونوسکوپی به دلیل طول مسیر دستگاه گوارشی فوقانی و تحتانی، بلند هستند و دسته ای انعطاف پذیر مناسب برای مجرای گوارشی دارند. طول پنس آندوسکوپی از کولونوسکوپی کمتر است.

پنس های آندوسکوپی و کولونوسکوپی انواع مختلفی دارند. این پنس ها می توانند با روکش و یا بدون روکش باشند. داخل دهانه پنس آندوسکوپی می تواند با سوزن و یا بدون سوزن باشد. پنس آندوسکوپی یکبار مصرف و همچنین پنس کولونوسکوپی یکبار مصرف، به راحتی در مراکز استفاده می شود. قطر پنس های نمونه برداری باید با توجه به قطر کانال آندوسکوپ انتخاب شوند. پس حتما در هنگام خرید پنس بیوپسی، به قطر کانال دستگاه آندوسکوپ توجه نمایید.

عوارض آندوسکوپی و کلونوسکوپی

آندوسکوپی و کلونوسکوپی روشی غیر تهاجمی و کم خطر است. اما احتمال بروز عوارض کم و ناچیز و یا عوارض نادر نیز وجود دارد.

آندوسکوپی و سایر اسکوپی ها که از حلق و یا بینی دستگاه وارد می شود می تواند موجب خراشیدگی خفیف حلق شود و تا چند روز احساس گلو درد در فرد وجود داشته باشد که به خودی خود رفع میگردد.

کلونوسکوپی و سایر اسکوپی ها که از کولون و مقعد اسکوپ وارد می شود می تواند موجب نفخ و یا احساس تهوع و گرفتگی و درد خفیف شود که ظرف مدت چند روز از بین می رود.

سایر عوارض اسکوپی که بسیار نادر اتفاق می افتد می تواند مواردی مانند عفونت و یا سوراخ شدن اندام ها باشد. که این موارد بسیار کم پیش می آید.