عملکرد پمپ سرنگ و سرم چگونه است؟

بررسی عملکرد پمپ اینفیوژن

در بیمارستان ها و مراکز درمانی، موارد متعددی وجود دارد که می بایست یک سیال به صورت دقیق و با حجم و فشار مشخصی وارد خون بیمار شود. بدین منظور پمپ های تزریق سرنگ و پمپ های تزریق سرم استفاده می شوند. پمپ های اینفیوژن در دو نوع حجمی (volumetric) و قطره ای(drip counting)  مورد استفاده قرار میگیرند. در ادامه عملکرد هر یک از آنها را بررسی خواهیم کرد:

پمپ تزریق حجمی

پمپ تزریق حجمی عموما برای تزریق مایعات با حجم بالا و فرآورده های خونی استفاده می شود. وظیفه ی پمپ تزریق سرم تنظیم میزان فلوی تزریقی به سیاهرگ بیمار و نمایش آن توسط صفحه نمایش دستگاه به کاربر می باشد.

 دستگاه اینفیوژن پمپ، به صورت تک کاناله و یا دوکاناله می باشد که تک کاناله آن برای تزریق سرم به یک فرد و دو کاناله ی آن می تواند به طور همزمان عملیات تزریق سرم را برای دو نفر انجام دهد. این پمپ ها وزنی در حدود ۲ کیلوگرم دارند. جهت سهولت در استفاده و جا به جایی پمپ های تزریق، از پایه های مخصوصی به نام پایه سرم دوقلو استفاده می شود. این پایه ها قابلیت نصب دو دستگاه پمپ اینفیوژن را دارند. همچنین پمپ های سرم دارای یک کیسه مخصوص هستند که مایع قابل تزریق درون آن قرار میگیرد و توسط یک شلنگ به دستگاه متصل می شود. این کیسه ها را می توان از پایه مخصوص پمپ تزریق آویزان نمود.

شلنگ حاوی مایع درون دستگاه به قسمت پمپ سیالیتیک می رسد. این پمپ توسط چرخ دنده های ریز و غلتک های کوچک  حرکت چرخشی بر روی شیلنگ ایجاد کرده و مایع را به جلو هل میدهند. میزان جریان مایع در شلنگ و تزریق آن به بیمار توسط کاربر و از طریق صفحه نمایش دستگاه تنظیم می شود . بنابراین تنظیمات سرعت غلتک و چرخ دنده ها متناسب با میزان مورد نظر کاربر تنظیم می شود. در مسیر تزریق مایع به بیمار یک سنسور تشخیص هوا قرار داده شده تا در صورت وجود هوا در مسیر آلارم دستگاه روشن شده و تزریق سرم به بیمار نیز قطع گردد. در پمپ های تزریق ولومتریک، پمپ میزان فشار مایع را مانیتور میکند بنابراین از ایجاد فشار بیش از حد به رگ بیمار و آسیب دیدن وی جلوگیری می شود. در صورت افزایش فشار مایع دستگاه آلارمی مبنی بر افزایش فشار خواهد داد.  

پمپ تزریق قطره ای (قطره شمار)

دستگاه های تزریق سرنگ قطره ای، حجم مایع تزریقی را با توجه به تعداد قطرات برآورد میکنند. این دستگاه ها دارای یک چشم الکترونیکی قطره شمار هستند که اندازه حجم تحت تزریق را با شمارش تعداد قطرات محاسبه میکند. طبق استاندارد، در میکروست ها هر ۶۰ قطره برابر با یک سی سی و در ماکروست ها هر ۱۵ یا ۲۰ قطره برابر با این میزان است. با توجه به متنوع بودن ست های مورد استفاده با برند های متنوع، این موضوع که چند قطره از هر ست با یک سی سی برابری میکند برای عملکرد درست دستگاه حائز اهمیت است. در برخی از پمپ های تزریق قابلیت ورود اعداد متنوع وجود دارد و می توان از ست های متنوعی استفاده نمود.

پمپ های تزریق قطره شمار نیز می بایست برای استفاده راحت تر بر روی پایه سرم های مخصوص قرار گیرند.

در مجموع پمپ های سرم ولومتریک (حجمی) دقت بالاتری نسبت به پمپ های قطره ای دارند زیرا با تنظیم دقیق فشار سیال آن را کنترل میکنند. اما در عوض ست های مخصوص این پمپ ها قیمت بالاتری دارد. پمپ های تزریقی سرنگ (قطره ای) مقرون به صرفه تر هستند اما دقت بالایی ندارند.

موارد استفاده از پمپ اینفیوژن

در بخش مراقبت های ویژه و به خصوص بعد از اعمال جراحی موارد بسیاری وجود دارد که می بایست دارو و یا سایر مایعات با دقت بالا و به صورت پیوسته و با فشار مناسب به فرد تزریق شود. بنابراین در بخش هایی مانند CCU، ICU،NICU از پمپ های تزریق برای موارد زیر ستفاده می شود.

• بی حسی اپیدورال پیوسته
• تزریق داروهای قلبی و عروقی
• شیمی درمانی
• تزریق خون
• سرم درمانی
• تزریق دارو به اطفال