گوشی پزشکی یا استتوسکوپ (stethoscope) وسیله ایست که از آن جهت تشخیص اصوات داخلی بدن استفاده می شود.کلمه ی استتوسکوپ واژه ای لاتین بوده و از دو بخش (stetho) به معنای سینه و (scope) به معنای نمایش دادن، تشکیل شده است. معمولا پزشکان جهت تشخیص صدای قلب، ریه، روده، جریان خون شریانی و وریدی از استتوسکوپ استفاده می کنند و به تشخیص وبررسی بیماری می پردازند.
گوشی های پزشکی دارای انواع مختلفی هستند که بسته به نیاز پزشک یا پرستار و یا فرد مصرف کننده انتخاب می شوند. انتخاب یک گوشی مناسب به تشخیص هرچه بهتر پزشک کمک میکند و از این لحاظ حائز اهمیت می باشد. از رایج ترین انواع گوشی های پزشکی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
غیر از این دسته بندی کلی گوشی های پزشکی به صورت تک پاویون (یک سر) و یا دو پاویون (دوسر) هستند.
در مدل تک پاویون فقط یک طرف گوشی قابلیت گرفتن صدا را داشته و در گوش های پزشکی دو پاویون از هر دو سر آن می توان استفاده نمود. گوشی های تک پاویون اغلب به دلیل کیفیت صدای بهتر جهت کارهای تخصصی مورد استفاده قرار میگیرند. گوشی های دو سر قابلیت گرفتن صدای زیر و بم هر دو را دارد اما ممکن است کیفیت صدای آن به وضوح گوشی های یک سر نباشد.
همچنین گوشی های پزشکی به دو دسته تک شلنگ و دو شلنگ نیز تقسیم می گردند. گوشی های پزشکی دو شلنگ دو کانال صوتی به صورت مجزا هستند و در گوشی های تک شلنگ معمولا قطر شلنگ کمی بیشتر بوده و دو کانال صوتی از آن میگذرد. مدل های تک شلنگه معمولا نویز کمتری از محیط دریافت میکنند.
از متداول ترین نوع گوشی های پزشکی می توان به گوشی پزشکی آکوستیک اشاره کرد. گوشی پزشکی آکوستیک توانایی دریافت طیف وسیعی از فرکانس های صوت را دارد و می تواند به راحتی مورد استفاده قرار گیرد.گوشی های پزشکی اغلب از قطعات زیر ساخته شده اند:
قطعات داخل گوشی یا همان گوشی های کوچک پلاستیکی باید به گونه ای انتخاب شوند که بیشترین تطابق با شکل داخلی کانال گوش شما دارد. این قطعات قابل جدا شدن و شستشو و یا تعویض می باشند. همچنین این قطعات در دو نوع نرم و خشک ساخته می شوند که بسته به راحتی و نیاز هر کاربر مورد استفاده قرار گیرند.
دسته یا بینااورال گوشی پزشکی وظیفه ی رساندن فرکانس های صوت به گوش و تقویت آنها را دارد. این قطعه رابط بین گوش و شلنگ بوده و سلامت آن از اهمیت بالایی در تشخیص های پزشکی برخوردار است.
تیوب یا شلنگ استتوسکوپ به طور نرمال بین ۶۵ سانتیمتر تا ۷۰ سانتیمتر طول دارد. همانطور که اشاره نموده ایم برخی از گوشی های پزشکی دارای دو شلنگ و برخی دیگر تک شلنگ هستند. در موارد خاص از گوشی هایی با تیوب بلندتر نیز ستفاده می شود. نکته ی مهم درباره تیوب های گوشی پزشکی عایق بودن آنهاست.
برای تست عایق بودن تیوب گوشی پزشکی، ابتدا گوشی را داخل گوش خود قرار داده و سپس با انگشتان خود شلنگ را به آرامی مالش دهید. در صورت شنیدن صدای دست خود به وضوح متوجه خواهید شد که شلنگ گوشی به خوبی عایق نشده است.
قسمتی از گوشی پزشکی که با بدن بیمار تماس دارد را هد یا چست پیس(chest piece) می گویند. این بخش از دیافراگم و بل تشکیل شده است. دیافراگرام بر روی بدن شخص قرار گرفته و صداهای داخلی را دریافت کرده و تقویت می نماید. بل قسمتی از پشت گوشی پزشکی است که می تواند صداهای بم را دریافت نماید. دور دیافراگم و بل نیز لاستیکی به نام ریم قرار گرفته تا از تماس بدنه ی سرد گوشی با پوست بیمار جلوگیری شود.
گوشی های پزشکی آکوستیک به رغم سادگی و رایج بودن، نویز و صداهای زمینه را به خوبی کنترل نمی نمایند و ترجیحا بهتر است در هنگام استفاده از آن ها سکوت حاکم باشد. گوشی های دیجیتال برای رفع این مشکل ساخته شدند و می توانند با استفاده از سنسورهای تقویت کننده (پیزوالکتریک ها) صدا را تا حد زیادی تقویت نمایند.
در ابتدای ساخت گوشی های پزشکی دیجیتال، کیفیت مناسبی ارائه نمیشد همچنین قیمت بسیار بالایی داشتند. اما امروزه کیفیت صدا و همچنین فیلترینگ اصوات مزاحم در گوشی های دیجیتال بالا بوده و رضایت مصرف کنندگان را فراهم آورده است.
گوشی پزشکی نوزاد توانایی دریافت صدای ضعیف و ارتعاشات را نیز دارند. شکل ظاهری این گوشی ها شیپوری مانند است که به تقویت صدا کمک میکند.